Fioletowe warzywa i owoce zawierają znaczne ilości antocyjanów. Dzięki temu mają one właściwości lecznicze. W przyrodzie kolor ten nie jest szczególnie popularny. Na polskim rynku przez cały rok dostępne są bakłażany, które w naszych warunkach klimatycznych uprawiane są przede wszystkim w szklarniach.
Bakłażan inaczej nazywany jest oberżyną lub gruszką miłosną. Jednak mało kto wie, że jego prawidłowa nazwa botaniczna to psianka podłużna (Solanum melongena). Bakłażan należy do tej samej rodziny co pomidor i ziemniak – psiankowatych (Solanaceae).
Pochodzi z Indii. Do Europy został sprowadzony przez Arabów, gdzie początkowo był uprawiany jedynie jako roślina ozdobna. Szybko jednak odkryto jego walory smakowe. Ponadto owoce tej rośliny ze względu na charakterystyczny kształt i intensywnie fioletowe zabarwienie mogą stanowić atrakcyjny dodatek do wielu potraw.
Bakłażany uprawiane są głównie w krajach o ciepłym klimacie: na Dalekim Wschodzie, nad Morzem Śródziemnym, w Ameryce Środkowej i Chinach. Natomiast w regionach o niższej temperaturze – w szklarniach. W Polsce gatunek ten jest warzywem mało znanym, chociaż w ostatnich latach cieszy się coraz większą popularnością.
Pod względem wartości odżywczej wyróżnia się wysoką zawartością węglowodanów, w tym błonnika. Ceniony jest przede wszystkim za wysoką zawartości soli mineralnych (potas, fosfor, wapń, magnez, sód i żelazo), a także witamin (B1, B2, PP, B6, C i kwasu foliowego).
Tabela 1. Wartość energetyczna i odżywcza 100 g bakłażana.
| Wartość energetyczna | 25 kcal |
| Białko | 0,7 g |
| Węglowodany | 3,1 g |
| Błonnik | 2,5 g |
| Potas | 240 mg |
| Fosfor | 12 mg |
| Wapń | 10 mg |
| Magnez | 10 mg |
| Sód | 3 mg |
| Żelazo | 0,4 mg |
| Witamina B1 | 0,05 mg |
| Witamina B2 | 0,03 mg |
| Witamina PP | 0,8 mg |
| Witamina B6 | 0,08 mg |
| Witamina C | 5 mg |
| Kwas foliowy | 20 µg |
Owocem bakłażana jest soczysta, mięsista jagoda o kształcie owalnym, gruszkowatym lub wydłużonym, długości ok. 10-15 cm. Swoją fioletową barwę zawdzięcza naturalnym barwnikom, antocyjanom. Antocyjany są to związki bioaktywne, czyli charakteryzujące się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi. W związku z tym bakłażan posiada też pewne walory lecznicze. Jego regularne spożycie może wpływać na obniżenie poziomu cholesterolu frakcji LDL we krwi, ograniczenie tworzenia się blaszek miażdżycowych i zapobiegać występowaniu niektórych nowotworów.
Bakłażan ze względu na swoją cenną wartość odżywczą i walory smakowe stał się bardzo popularny w wielu krajach. Można go używać jako dodatek do potraw mięsnych oraz jarskich, spożywać w formie gotowanej, smażonej, faszerowane, a także przyrządzać z niego przetwory.
Przepis na wegańskie roladki z bakłażana
- Sienczuk, K. (2005). Bakłażan warzywo ciekawostka. Wiadomości Rolnicze. Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, (12).
- Dębowiak, P., & Waniakowa, J. (2016). „Bakłażan” i „oberżyna” – pierwotne wspólne pochodzenie nazw psianki podłużnej. Język Polski, 96(3), 80-89.
- Roślin, K. S. U., & i Agroturystyki, Z. G. R. Możliwości użytkowania różnych gatunków warzyw uprawianych w gospodarstwie agroturystycznym.
- Golcz, A., Potylicka, B., & Markiewicz, B. (2005). Zawartość makroskładników w oberżynie (Solanum molongena L.) uprawianej w podłożach organicznych wielokrotnie użytkowanych. Rocz. AR Poznań, 39, 13-19.
