Istnieje wiele związków obecnych w żywności, które znacząco przyczyniają się do poprawy wyglądu włosów, skóry i paznokci, wykazujących udowodnione działanie opóźniające proces starzenia się.
Witamina A
Witamina A jest nazywana witaminą urody. Wykazuje zdolności redukujące drobne zmarszczki, wspomaga walkę z trądzikiem i łagodzi podrażnienia skóry wywołane promieniowaniem słonecznym. Zapobiega nadmiernej suchości skóry, reguluje wydzielanie sebum, zmniejsza proces rogowacenia naskórka, pobudzając produkcję nowych komórek. Jednak przy nadmiernym spożyciu może odkładać się w wątrobie, co jest niebezpieczne dla organizmu. Hiperwitaminoza witaminy A prowadzi do zaburzeń rozwoju u dzieci, u dorosłych wywołuje nieprzyjemne dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz nudności. Jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach, a więc do jej podstawowych źródeł należą: pełnotłuste mleko i jego przetwory (masło, sery), tłuszcze oraz oleje roślinne i rybne, jaja, wątroba, podroby, β-karoten, który jest prowitaminą A i znajduje się w czerwonych, pomarańczowych i żółtych owocach i warzywach oraz w zielonych warzywach liściastych.
Witamina C
Witamina C jest przede wszystkim silnym antyutleniaczem: neutralizuje wolne rodniki, przeciwdziała negatywnym skutkom stresu oksydacyjnego, zapobiega uszkodzeniom kwasów nukleinowych, a także chroni białka, tłuszcze i węglowodany przed utlenianiem. Dzięki zdolności aktywacji działania kolagenu przyspiesza gojenie się ran i regenerację skóry. Ma również właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze, dlatego pełni istotną rolę w łagodzeniu stanów zapalnych. Witaminę C znajdziemy w produktach pochodzenia roślinnego, zwłaszcza w warzywach i owocach. Jej szczególnie bogatym źródłem są: natka pietruszki, czerwona papryka, warzywa kapustne, owoce jagodowe, dzika róża, rokitnik i acerola. Ze względu na duże straty kwasu askorbinowego podczas obróbki termicznej (50–70%) zaleca się spożywanie owoców i warzyw w formie surowej.
Witamina E
Witamina E nazywana jest witaminą młodości. Uelastycznia, wygładza, ujędrnia i nawilża skórę, a także przeciwdziała szkodliwemu działaniu promieniowania UV. Łagodzi wszelkie podrażnienia skóry i ją regeneruje. Doskonale rozjaśnia przebarwienia i zapobiega ich powstawaniu. Produkty roślinne charakteryzujące się wysoką zawartością witaminy E to przede wszystkim oliwa z oliwek, nasiona, olej słonecznikowy i orzechy.
Cynk
Cynk pomaga skórze tworzyć warstwę rogową naskórka, jest skutecznym przeciwutleniaczem, wykazuje działanie przeciwwirusowe i antybakteryjne, zwalcza stany zapalne skóry. Cynk znajdziemy w produktach spożywczych takich jak ostrygi, mięso, wątróbka, kraby, sery żółte, kasza gryczana, jaja, ryż, ryby, pestki dyni, nasiona słonecznika.
Krzem
Krzem to składnik tkanki łącznej, wpływający na jędrność skóry, stabilizuje keratynę obecną głównie we włosach oraz tworzącą barierę skórną, zapobiegając nadmiernemu jej przesuszaniu się Krzem występuje powszechnie w warzywach, owocach, płatkach owsianych, otrębach, chlebie razowym, a także w produktach pochodzenia roślinnego bogatych w celulozę. Najwięcej tego pierwiastka znajduje się w ziołach, takich jak: skrzyp polny, pokrzywa, perz, podbiał i turczyca piaskowa. Można spożywać je w formie naparu lub przygotowywać z nich płukanki.
Omega-3
Kwasy tłuszczowe omega-3 są składnikiem błon wszystkich komórek w naszym organizmie, w tym także komórek skóry. Odpowiadają za prawidłowe nawilżenie skóry, chronią ją przed przesuszeniem i czynnikami zewnętrznymi. Kwasy tłuszczowe omega-3 działają również przeciwzapalnie. Do dobrych źródeł kwasów omega-3 zalicza się: tłuste ryby, takie jak śledź czy łosoś, olej lniany, siemię lniane, orzechy włoskie.
Antyoksydanty
Ostatnio wiele uwagi dietetycy poświęcają antyoksydacyjnej roli żywności. Ważną funkcją przeciwutleniaczy jest hamowanie rozwoju tzw. wolnych rodników, które produkowane są cały czas w całym organizmie. Uszkadzają one zdrowe komórki i przyspieszają procesy starzenia się. Nadmiar wolnych rodników może zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji zapalnych. Rolę antyoksydantów pełnią m.in. polifenole, flawonoidy, antocyjany, karotenoidy, witaminy C, E i A oraz składniki mineralne, takie jak cynk. Neutralizują one i hamują tworzenie wolnych rodników tlenowych, a także mają zdolność do usuwania zniszczeń, spowodowanych ich działaniem. Cennym i naturalnym źródłem antyoksydantów, są m.in.: owoce jagodowe(czarna porzeczka, aronia, malina, jagoda, borówka amerykańska, jagoda kamczacka), żurawina, dzika róża,brzoskwinia, morela, warzywa takie jak pomidory, papryka, a także zielona herbata.
Aby jak najdłużej cieszyć się młodym i zdrowym wyglądem, dbajmy również o odpowiednią zewnętrzną pielęgnację skóry. Pamiętajmy jednak jak ważna jest pielęgnacja organizmu od wewnątrz, czyli odpowiednia dieta.
- Bender D. A., The Vitamins, [in:] Introduction to Human Nutrition, M. J. Gibney et al. (ed.), Second Edition, Hong Kong 2009, 132-187.
- Combs G. T., The Vitamins. Fundamental Aspects in Nutrition and Health, USA 2008.
- Gronowska-Senger A., Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, [w:] Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, Gawęcki, L. Hryniewiecki (red.), Warszawa 2007, s. 280-306.
- Aszkiewicz, E. (2008). Naturalne witaminy-najcenniejsze dla zdrowia i urody. Zdrowa Żywność-Zdrowy Styl Życia, (3).
