Pączki nie należą do najzdrowszych przekąsek, ale z drugiej strony trudno ich sobie odmówić w Tłusty Czwartek. Nie wszyscy wiedzą, że drożdżowe smakołyki mają w sobie także sporo wartościowych składników.
Według słownika warszawskiego słowo pączek oznacza „pulchne karnawałowe ciastko drożdżowe, smażone na maśle w kształcie kulek”. Jest znany w polskiej kuchni od lat. Dawniej pączki serwowano nie tylko jako deser, ale również jako danie główne. Dziś w cukierniach i sklepach można spotkać różne jego rodzaje: z konfiturą, z budyniem, z adwokatem, a także wariant bezglutenowy, „odchudzony” i wiele innych.
Według tradycyjnej receptury do przygotowania pączków potrzebne są: mąka pszenna, drożdże, cukier, sól, jaja, tłuszcz, mleko oraz dodatki nadające smak i zapach. Wnętrze pączka wypełniane jest nadzieniem, najczęściej marmoladą lub konfiturą. Podzielone na kęsy ciasto, zaokrągla się i poddaje fermentacji w temperaturze około 30 ̊C. Po wyrośnięciu ciasto smaży się w tłuszczu o temperaturze około 170 ̊ C przez 4-5 minut. Następnie wierzch pączka polewa się lukrem lub posypuje cukrem pudrem. Przygotowane w ten sposób pączki są bogatym źródłem tłuszczu, a co za tym idzie, charakteryzują się wysoką wartością energetyczną (417 kcal/100 g). Jednak pączki to nie tylko puste kalorie. Przeciętny pączek w swym składzie zawiera również pewną ilość witamin i składników mineralnych.
Witaminy i składniki mineralne w 100 g pączków.
| sód | 137 mg | β-karoten | 117 µg |
| potas | 167 mg | witamina D | 0,58 µg |
| wapń | 48 mg | witamina E | 0,70 mg |
| fosfor | 120 mg | tiamina | 0,088 mg |
| magnez | 14 mg | ryboflawina | 0,18 mg |
| żelazo | 1,9 mg | niacyna | 0,75 mg |
| witamina A | 164 µg | witamina C | 0,3 mg |
| witamina B6 | 0,07 mg | witamina B12 | 0,54 μg |
Źródło: Matuszewska, I., & Misiak, P. Czy zawartość tłuszczu ma wpływ na jakość sensoryczną pączków?. BEZPIECZEŃSTWA, 50.
Pączki niezmiennie cieszą się popularnością wśród amatorów słodkości, szczególnie w Tłusty Czwartek. Jak podaje Portal Spożywczy, tego dnia Polacy jedzą średnio 4,6 pączka. Biorąc pod uwagę średnią masę pączka 80 g i jego wartość energetyczną, łatwo obliczyć, że zjadając taką liczbę pączków, dostarczamy organizmowi około 1500 kcal. Żeby słodka przyjemność nie poszła nam w biodra, warto wybrać się na siłownię lub basen. Jeden pączek to około 30–40 minut biegu, jazdy na rowerze lub pływania.
Nawet jeśli damy się ponieść chwili i ulegniemy słodkiej pokusie, pamiętajmy, że od jednego pączka jeszcze nikt nie utył. Dla równowagi możemy tego dnia zjeść lżejszą kolację.
- Matuszewska, I., & Misiak, P. Czy zawartość tłuszczu ma wpływ na jakość sensoryczną pączków?. BEZPIECZEŃSTWA, 50.
- Staron, M. (2014). Pączki nie tylko w karnawale. Polish Food, (4).
- Filipkowski, P. (2013). Sposób wytwarzania pączków i donatów z ciasta drożdżowego z udziałem ciasta parzonego oraz mrożenia szokowego z nadziewaniem po wysmażeniu.
- Piela, A. (2019). O PĄCZKU HISTORYCZNIE. Poradnik Językowy, (02), 109-113.
- SW – J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa 1900–1927 (tzw. Słownik warszawski).
- Antoniewski P., 2018, Krótka historia pączków, https://kurierhistoryczny.pl/artykul/krotka-historia-paczkow,254 (dostęp 6 luty 2019 r.).
- Kunachowicz , Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B. 2018. Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, wydanie VI, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
- pl http://www.portalspozywczy.pl/slodyczeprzekaski/wiadomosci/polacy-to-paczkozercy-w-tlusty-czwartek-kazdy-zje-srednio-4-6-paczka,124924.html (dostęp 2 marca 2019 r. a)
